آیا ارتودنسی موجب پوسیدگی دندان می شود؟

یکی از نگرانی های رایج بیمارانی که درمان ارتودنسی را شروع می کند پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی است. البته که این دغدغه کاملاً منطقی است، چرا که با وجود تجهیزات ارتودنسی، رعایت بهداشت دهان و دندان دشوارتر می شود. اما آیا ارتودنسی موجب پوسیدگی دندان می شود؟ یا اینکه عوامل دیگری در زمان درمان ممکن است به این قضیه دامن بزنند؟
آیا ارتودنسی موجب پوسیدگی دندان می شود؟
خود ارتودنسی خیر! این درمان اتفاقا برای این انجام می شود که دندان ها مرتب شوند. زمانی که دندان ها مرتب باشند احتمال پوسیدگی هم کم می شود.
پس آیا براکت ها و کلا وسایل ارتودنسی به دندان ها آسیب می زنند؟
پاسخ کوتاه به این سؤال، خیر است. براکت ها ( و کلا وسایل ارتودنسی) به خودی خود و از نظر فیزیکی، باعث پوسیدگی یا آسیب به دندان ها نمی شوند. اما نکته کلیدی اینجاست که براکت ها و سیم های ارتودنسی، یک محیط جدید در دهان ایجاد می کنند که می تواند خطر پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی را افزایش دهد.

این ابزارها فضاهای ریزی را به وجود می آورند که تمیز کردنشان با مسواک های عادی بسیار سخت است. همین فضاها به محلی برای تجمع پلاک های میکروبی تبدیل می شوند. اگر این پلاک ها به موقع تمیز نشوند، می توانند مینای دندان را تخریب کرده و باعث پوسیدگی شوند.
بنابراین، مشکل از خود براکت ها نیست …..
بلکه از رعایت یا عدم رعایت بهداشت در طول درمان است. اگر بیمار با ابزارهای مناسب و دقت کافی از دندان هایش مراقبت کند، نه تنها هیچ آسیبی به دندان ها نمی رسد، بلکه پس از پایان درمان، لبخندی سالم و زیبا خواهد داشت.
چرا خطر پوسیدگی در دوران ارتودنسی بیشتر می شود؟
در طول دوره درمان شما، به دلیل وجود براکت ها و سیم ها، بهداشت دهان و دندان کمی سخت تر از حالت عادی می شود و به همین دلیل، خطر پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی افزایش پیدا می کند. افزایش احتمال پوسیدگی هم معمولا به خاطر این عوامل رخ می دهد:
۱. تجمع پلاک در اطراف براکت ها
براکت ها و سیم های ارتودنسی ثابت نقاطی را ایجاد می کنند که تمیز کردن آن ها با مسواک عادی نسبتا دشوار است. این نقاط به محلی ایده آل برای تجمع ذرات غذا و باکتری ها تبدیل می شوند. اگر این پلاک های میکروبی به موقع و به طور کامل تمیز نشوند، می توانند مینای دندان را تخریب کرده و باعث پوسیدگی شوند.
۲. کاهش کیفیت نخ دندان کشیدن
نخ دندان کشیدن در حالت عادی اش واقعا مهارت بالایی می خواهد؛ حالا تصور کنید که بخواهید نخ دندان را از زیر سیم های ارتودنسی هم عبور دهید!!!. این کار به ابزارهای خاصی مثل فلاس تریدر و حوصله زیاد نیاز دارد. به همین دلیل، بسیاری از افراد نمی توانند به درستی نخ دندان بکشند و این مناطق از دندان ها تمیز نمی ماند. نتیجه چه می شود؟ خطر بروز پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی تشدید می شود.

۳. بی توجهی به بهداشت به دلیل دشواری کار
شستن دندان ها در دوران ارتودنسی زمان بر و خسته کننده است. بسیاری از بیماران به مرور زمان خسته شده و از تمیز کردن کامل براکت ها و فواصل دندانی صرف نظر می کنند. طبیعی است که بی توجهی و رها کردن بهداشت دهان و دندان، اصلی ترین عامل در ایجاد پوسیدگی های جدید است.
چطور از بروز پوسیدگی دندان در طول دوران ارتودنسی پیشگیری کنیم؟
با اینکه رعایت بهداشت دهان در دوران ارتودنسی سخت تر است، اما غیرممکن نیست. با استفاده از ابزارهای درست و یک برنامه منظم، می توانید به راحتی از خطر پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی جلوگیری کنید. به عنوان مثال این ها مهم ترین کارهایی هستند که باید انجام دهید:
۱. استفاده از مسواک های مخصوص ارتودنسی
این مسواک ها با طراحی خاص خود (معمولاً دارای برس های V شکل)، قادرند پلاک ها و ذرات غذای اطراف براکت ها و زیر سیم ها را به خوبی تمیز کنند. فراموش نکنید که مسواک ها اولین و مهم ترین ابزار شما برای یک روتین بهداشت مؤثر هستند.
۲. نخ دندان ارتودنسی (Super Floss)
تمیز کردن دندان هایی که اکنون تحت ارتودنسی هستند، با نخ دندان های معمولی تقریباً غیرممکن است. اما نخ دندان ارتودنسی (Super Floss) که سرهای سفت و محکم دارند، به شما اجازه می دهد تا به راحتی آن را از زیر سیم ها عبور دهید و نقاطی که دسترسی سختی دارند را تمیز کنید. این کار به سلامت لثه ها و جلوگیری از پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی کمک زیادی می کند.
۳. واترجت (Water Flosser)
واترجت یک ابزار بسیار کارآمد برای پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی است. این دستگاه با پشیدن آب پرفشار به دندان ها، می تواند پلاک ها و باقی مانده غذا را از گوشه و کنار براکت ها، سیم ها و بین دندان ها بیرون بکشد و بهداشت دهان را به شکل چشمگیری بهبود ببخشد. استفاده از آن بعد از مسواک زدن، قطعا روتین بهداشتی شما را کامل تر می کند.

۴. استفاده از دهانشویه های حاوی فلوراید
پر واضح است که دهانشویه فلوراید به تقویت مینای دندان کمک می کند. در واقع فلوراید با نفوذ به دندان ها، آن ها را در برابر حملات باکتری ها و اسیدها مقاوم تر می کند و به این ترتیب، احتمال پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی را به شدت کاهش می دهد.
۵. چکاپ های منظم دندانپزشکی
با وجود تمام تلاش هایی که شما می کنید، باز هم ممکن است برخی از نقاط، از دید شما پنهان بمانند. ویزیت های دوره ای، به دندانپزشک شما اجازه می دهد نقاط مستعد پوسیدگی را زودتر شناسایی و در صورت نیاز، درمان مناسب را نیز آغاز کند. این چکاپ ها یک قدم اطمینان بخش در مسیر درمانی شما هستند.
پرسش های پرتکرار در خصوص احتمال پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی
لکه های سفید که به آن ها “Demineralization” گفته می شود، نتیجه ضعیف بودن بهداشت دهان در طول درمان است. با رعایت صحیح مراقبت های بهداشتی، این مشکل قابل پیشگیری است.
خیر. جنس براکت تأثیر زیادی بر میزان پوسیدگی ندارد؛ مهم ترین عامل، رعایت بهداشت دهان است.
بله. توصیه می شود هر ۳ تا ۴ ماه یک بار جرم گیری و معاینه دندان ها انجام شود.
اگر خودتان خواستان باشد پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی رخ نمی دهد
همانطور که گفتیم ارتودنسی به خودی خود باعث پوسیدگی دندان نمی شود. ولی خب در صورت بی توجهی به بهداشت دهان و دندان، احتمال پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی وجود دارد. با رعایت نکات ساده ای که اینجا گفتیم می توانید از سلامت دندان های خود در طول درمان محافظت کنید. و صد البته پس از پایان ارتودنسی، لبخندی سالم و زیبا داشته باشید.
ولی اگر این موارد را رعایت کنید احتمال اینکه در طول درمان پوسیدگی دندان را تجربه کنید بیشتر می شود. بنابراین مساله بسیار جدی هست و باید به آن توجه کنید.