آیا عصب کشی دندان در کودکان نیز انجام می شود؟

درمان ریشه یا همان عصب کشی، معمولاً به عنوان یک راهکار درمانی برای دندان های آسیب دیده یا عفونی در بزرگسالان شناخته می شود. با این حال، در کودکان نیز این درمان در شرایط خاصی لازم و حیاتی است. چه وقت؟ زمانی که دندان شیری دچار پوسیدگی عمیق یا آسیب شدید شده و پالپ (بافت نرم داخل دندان) را درگیر می کند. در این مقاله، به صورت تخصصی به ضرورت، روند، تفاوت ها و ملاحظات مهم عصب کشی دندان در کودکان می پردازیم.

درمان عصب کشی دندان در کودکان در یک نگاه

نکات کلیدی:

• عصب کشی دندان در کودکان برای دندان های شیری با ریشه سالم (نه لق) انجام می شود.
• در عفونت های شدید ممکن است کشیدن دندان توصیه شود.
• مواد پرکننده ریشه در دندان شیری قابل جذب هستند و با رویش دندان دائمی تداخل ندارند.

تفاوت عصب کشی دندان در کودکان با دندان دائمی در بزرگسالان چیست؟

درمان ریشه دندان، چه برای کودکان و چه برای بزرگسالان، هدف مشترکی دارد: حفظ دندان و از بین بردن عفونت. اما وقتی صحبت از دندان های شیری بچه ها می شود، این عصب کشی تفاوت های مهمی با دندان های دائمی بزرگسالان دارد. بیایید این تفاوت های اصلی را با هم بررسی کنیم:

۱. ساختار ساده تر ریشه ها در دندان های شیری

ریشه های دندان های شیری کودکان، نسبت به دندان های دائمی بزرگسالان، ساختار ساده تر و کوتاه تری دارند. این ریشه ها ظریف تر هستند و کانال های داخلی شان هم کمتر پیچ و خم دارند. این سادگی در ساختار ریشه ها باعث می شود که روند عصبکشی در دندان های شیری، معمولاً سریع تر و آسان تر باشد.

۲. تأکید بر حفظ ریشه تا زمان افتادن طبیعی دندان

هدف اصلی عصب کشی در دندان شیری، کنترل عفونت و حفظ دندان تا زمانی است که خودش به طور طبیعی بیفتد. دندان شیری قرار است جای خود را به دندان دائمی بدهد و نباید زودتر از موعد از دست برود.  بنابراین، تمرکز بر این است که ریشه دندان شیری حفظ شود تا بتواند مسیر رشد دندان دائمی زیرین را راهنمایی کند و جای آن را نگه دارد. وای از این طرف در بزرگسالان، هدف حفظ دندان برای سال های طولانی است.

۳. استفاده از مواد زیست سازگار و قابل جذب در درمان

برای درمان عصب کشی دندان در کودکان، از مواد ویژه ای برای پر کردن داخل ریشه استفاده می شود. این مواد با بدن سازگار هستند و به مرور زمان جذب می شوند.   مواد به گونه ای انتخاب می شوند که وقتی زمان رویش دندان دائمی فرا می رسد و ریشه دندان شیری باید جذب شود، مشکلی ایجاد نکنند.

در مقابل، در دندان های دائمی بزرگسالان، از مواد دائمی برای پر کردن کانال ریشه استفاده می شود که جذب بدن نمی شوند.

۴. تمرکز بر حداقل دستکاری و حداکثر سرعت در انجام درمان

درمان ریشه در کودکان معمولاً با دقت زیادی انجام می شود تا کمترین دستکاری و آسیب به دندان و بافت های اطراف آن وارد شود. همچنین، دندانپزشک سعی می کند که درمان را در سریع ترین زمان ممکن انجام دهد تا کودک خسته نشود و تجربه خوبی از دندانپزشکی داشته باشد. این رویکرد به دلیل همکاری محدود کودکان و همچنین جلوگیری از آسیب به جوانه های دندان دائمی است.

انواع روش های عصب کشی دندان در کودکان را بهتر بشناسید

این درمان در کودکان، بسته به اینکه آسیب به بخش داخلی دندان چقدر شدید باشد، به دو روش اصلی انجام می شود:

۱. پالپوتومی (Pulpotomy)

در این روش، فقط بخشی از قسمت داخلی و نرم دندان (که به آن پالپ می گویند) که دچار التهاب یا مشکل است، حذف می شود. این قسمت که همان بخش بالایی و تاجی پالپ است، تمیز می شود و بقیه ریشه های دندان دست نخورده باقی می مانند.

پالپوتومی معمولاً زمانی استفاده می شود که عفونت یا آسیب، هنوز به قسمت های پایین تر دندان یعنی ریشه ها نرسیده باشد و فقط به بخش بالای آن محدود باشد. این روش کمک می کند تا دندان شیری بتواند سر جای خودش بماند. و وظایفش را تا زمان افتادن طبیعی، انجام دهد.

۲. پالپکتومی (Pulpectomy)

در این روش، درمان کمی عمیق تر است. تمام قسمت نرم و داخلی دندان، یعنی تمام پالپ که داخل تاج و کانال های ریشه قرار دارد، به طور کامل از دندان خارج می شود. بعد از اینکه این بخش ها تمیز شدند، داخل کانال های ریشه با مواد مخصوصی پُر می شود.

پالپکتومی معمولاً در مواقعی توصیه می شود که قسمت داخلی دندان (پالپ) به طور کامل عفونی شده باشد و عفونت به ریشه ها هم رسیده باشد. هدف این است که تمام عفونت از بین برود تا دندان بتواند تا زمان طبیعی افتادنش، بدون درد و مشکل در دهان کودک بماند.

روکش دندان بعد از درمان ریشه

بعد از اینکه درمان ریشه (چه پالپوتومی و چه پالپکتومی) انجام شد، معمولاً دندان کمی ضعیف می شود. برای اینکه از این دندان محافظت شود و بتواند تا زمان افتادن طبیعی خود، کارش را به خوبی انجام دهد، از یک روکش فلزی مخصوص کودکان (SSC) استفاده می شود. این روکش ها دندان را کاملاً می پوشانند و از آن در برابر شکستن یا آسیب بیشتر محافظت می کنند.

مراقبت این علائم و نشانه ها باشید ….

اگر کودک شما علائم زیر را نشان می دهد، احتمال نیاز به درمان ریشه وجود دارد:

• درد مداوم یا شبانه دندان
• تورم یا آبسه در لثه اطراف دندان
• حساسیت شدید به گرما یا سرما
• تغییر رنگ دندان به سمت خاکستری یا قهوه ای
• وجود حفره بزرگ همراه با بوی بد دهان

در چنین مواردی، مراجعه فوری به دندانپزشک اطفال ضروری است. تاخیر در درمان عصب کشی دندان در کودکان ممکن است باعث گسترش عفونت و آسیب به دندان دائمی زیرین شود.

عوارض احتمالی عدم درمان عصب کشی دندان در کودکان چیست؟

در صورت عدم درمان به موقع و مناسب، پیامدهای جدی ای ممکن است بروز کند:

• گسترش عفونت به فک یا سینوس ها
• از بین رفتن ساختار استخوان اطراف ریشه
• اختلال در رشد و رویش دندان های دائمی
• نیاز به درمان های ارتودنسی در آینده

آیا درمان عصب کشی دندان شیری دردناک است؟

شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که آیا درمان ریشه برای دندان های شیری کودک شما دردناک خواهد بود؟ خوشبختانه، با پیشرفت های زیادی که در دندان پزشکی امروز شاهد هستیم و با کمک داروهای بی حسی موضعی مؤثر، می توان گفت که روند درمان ریشه برای کودکان کاملاً قابل تحمل و بدون درد است.

در واقع، دندانپزشک پیش از شروع هر کاری، ناحیه مورد نظر را به خوبی بی حس می کند تا کودک در طول درمان هیچ دردی احساس نکند. علاوه بر این، بسیاری از کلینیک های تخصصی که به صورت ویژه روی دندان های کودکان کار می کنند، محیطی آرامش بخش دارند و از روش های خاصی برای راحتی بیشتر کودک استفاده می کنند. مثلاً ممکن است با آرام بخشی ملایم یا سرگرم سازی کودک با بازی و صحبت، تجربه درمان را برای او شیرین تر و کم استرس تر کنند.

مضرات عصب کشی دندان کودکان چیست؟

انجام این درمان مشکلی برای کودکان ایجاد نمی کند. برعکس اگر کودک نیاز به درمان دارد ولی درمان به عقب بی افتد عوارض جبران ناپذیری ایجاد می شوند. این درمان چه در کودکان و چه در بزرگسالان، مادامی که درست انجام شود هیچ مشکلی پیش نمی آورد.

هزینه عصب کشی دندان کودکان؟

همانطور که در جدول ابتدای همین صفحه گفتیم ممکن است بین 2 تا 6 میلیون تومان هزینه عصب کشی دندان کودکان باشد.

پیشگیری بهتر است، اما درمان هم حیاتی است

عصب کشی دندان در کودکان، برخلاف تصور عامه، درمانی حیاتی برای حفظ عملکرد دندان های شیری تا زمان افتادن طبیعی آن هاست. این درمان نه تنها از درد، عفونت و عوارض جدی جلوگیری می کند، بلکه به سلامت کلی دهان و دندان کودک در سال های آینده کمک شایانی خواهد کرد.

مراقبت پیشگیرانه، مراجعات منظم به دندان پزشک، آموزش صحیح بهداشت دهان، و واکنش سریع به علائم مشکوک، همگی کلیدهایی برای جلوگیری از نیاز به درمان ریشه اند. اما چنانچه این درمان لازم باشد، با انتخاب پزشک متخصص و اعتماد به روش های نوین، می توان آن را با آرامش و اطمینان پشت سر گذاشت.

پاسخ به سوالات رایج