جدول کامل رویش دندان دائمی (از اولین دندان تا دندان عقل)

رویش دندان های دائمی یک فرآیند طبیعی است که با رشد انسان در دوره نوجوانی اتفاق می افتد. این مرحله یک نقطه عطف بسیار مهم در رشد دندان ها است و برای حفظ سلامت دهان و دندان در طول زندگی بسیار مهم است. در این مقاله به بررسی مراحل رویش دندان دائمی، عوامل موثر بر آن و اهمیت مراقبت صحیح از دندان در این دوره می پردازیم.

کمی درباره دندان های شیری

قبل از اینکه به رویش دندان دائمی بپردازیم، اجازه دهید که کمی درباره نقش دندان های شیری در دهان صحبت کنیم. دندان های شیری که معمولاً به عنوان دندان های اولیه شناخته می شوند، چندین عملکرد حیاتی را انجام می دهند. آنها به ادای صحیح گفتار، به جویدن و هضم غذا کمک می کنند و فضا را در قوس فکی برای رویش صحیح دندان های دائمی حفظ می کنند. با رشد کودک، دندان های شیری به تدریج لق شده و در نهایت با دندان های دائمی جایگزین می شوند.

آن ریشه عمیقی ندارند، مینایشان نسبتا ضعیف است و مانند دندان های دائمی کیفیت بالایی ندارند. بعد از آنکه عملکردهای مهم ذکر شده را برای کودک انجام دادند، به محض ساخته و آماده شدن دندان های دائمی، آماده لق شدن و افتادن می شوند.

مراحل رویش دندان دائمی به چه صورت است؟

شما می توانید به طور خلاصه رویش دندان دائمی انسان را در قالب جدول زیر مشاهده کنید. توضیحات مرتبط با رویش هر دسته از دندان ها به ترتیب نیز، پس از جدول درج شده است.

اولین مولرهای دائمی (Permanent Molars)

رویش دندان های دائمی با اولین دندان های آسیاب بزرگ شروع می شود که به آن ها دندان های مولر نیز می گویند. این دندان‌های آسیاب در بخش خلفی قوس فکی، درست پشت آخرین ردیف از دندان‌های آسیاب شیری بیرون می‌زنند. اولین دندان های آسیاب دائمی معمولا بین سنین شش تا هفت سالگی ظاهر می شوند و جایگزین هیچ دندان شیری نمی شوند. خروج آن ها از لثه آغاز گذار از دندان شیری به دندان دائمی است.

ثنایای مرکزی (Central Incisors)

بعد از اولین مولرهای دائمی، دندانهای ثنایا یا پیش مرکزی هستند که از لثه بیرون می آیند. اینها دندانهای جلویی هستند که در وسط فک بالا و پایین قرار دارند. دندان های ثنایای مرکزی معمولاً در سنین شش تا هشت سالگی ظاهر می شوند و جایگزین دندان های ثنایای شیری مربوطه می شوند. رویش آنها به راحتی قابل مشاهده است، زیرا نقش برجسته ای در طرح لبخند افراد دارند.

ثنایای لترال یا طرفی (Lateral Incisors)

به دنبال رویش دندان دائمی ثنایای مرکزی، دندانهای ثنایای جانبی یا لترال نیز ظاهر می شوند. این دندان ها در هر دو طرف دندان های ثنایای مرکزی قرار دارند. رویش دندان های ثنایای جانبی در حدود سنین هفت تا هشت سالگی اتفاق می افتد و جایگزین دندان های ثنایای جانبی شیری می شود. رویش آنها دندان های جلویی قوس دندانی را کامل می کند.

دندان های نیش (The Canines)

نیش ها، دندان های بعدی هستند که از لثه بیرون می آیند. آنها در دو طرف ثنایای جانبی قرار دارند. رویش دندان دائمی نیش معمولا در سنین 9 تا ۱۳ سالگی اتفاق می افتد و جایگزین نیش های شیری می شوند. نیش ها شکلی نوک تیز دارند و نقش مهمی در گاز گرفتن و تکه کردن دارند.

پرمولر اول و دوم (First and Second Premolars)

پس از رویش دندان نیش، دندان های پرمولر اول و دوم (آسیاب کوچک) نیز شروع می شود. این دندان ها بین دندان نیش و دندان آسیاب بزرگ قرار دارند. پرمولرهای اول معمولاً بین ده تا 12 سالگی بیرون می‌آیند، در حالی که پرمولرهای دوم بین ده تا 13 سالگی ظاهر می‌شوند.

دومین مولر دائمی (Second Permanent Molars)

همانطور که از عنوان پیداست، دندان‌های آسیاب دائمی دوم دندان‌های بعدی هستند که رویش می‌کنند. آنها در پشت اولین دندان آسیاب دائمی قرار دارند و در سنین 11 تا 13 سالگی ظاهر می شوند.

دندان آسیاب سوم (دندان عقل)

آخرین مجموعه از دندان‌های دائمی که در فرآیند رویش دندان دائمی بیرون می آیند، دندان‌های آسیاب سوم هستند که معمولاً به عنوان دندان عقل شناخته می‌شوند. این دندان‌ها معمولاً بین 17 تا 25 سالگی ظاهر می‌شوند، اگرچه رویش آن‌ها می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد ولی اغلب در این سنین همگی بیرون می آیند. دندان عقل اغلب به دلیل فضای محدود در دهان با مشکلاتی روبرو می‌شود که منجر به عوارض می شود.

عوامل مؤثر بر رویش دندان دائمی چه هستند؟

عوامل متعددی می توانند بر روند رویش دندان دائمی تأثیر بگذارند. بیایید برخی از عوامل کلیدی را با هم بررسی کنیم:

ژنتیک

ژنتیک نقش مهمی در تعیین زمان و توالی رویش دندان دائمی دارد. الگوی خروج دندان از لثه می تواند از فردی به فرد دیگر بر اساس ساختار ژنتیکی آنها متفاوت باشد. باید بدانیم که وجود الگوهای رویش دندان در خانواده‌ها غیرمعمول نیست، بنابراین اگر کنجکاو هستید که چه زمانی ممکن است دندان‌های فرزندتان در بیاید، می‌توانید به الگوهای رویش بستگان نزدیک خود به عنوان یک راهنمای تقریبی نگاه کنید. مثلا الگوی رویش فرزند جدید شما می تواند مانند برادر یا خواهر بزرگترش باشد که این مراحل را طی کرده است.

تغذیه

تغذیه مناسب برای رشد و رویش دندان های دائمی بسیار مهم است. دریافت کافی مواد مغذی ضروری مانند کلسیم، فسفر و ویتامین D برای شکل گیری دندان های سالم ضروری است. یک رژیم غذایی متعادل که شامل محصولات لبنی، سبزیجات برگ‌دار و سایر غذاهای غنی از کلسیم باشد، می‌تواند به رشد مطلوب دندان کمک کند.

عادات دهانی

برخی عادات دهانی مانند مکیدن انگشت شست، فشار دادن زبان یا استفاده طولانی مدت از پستانک می تواند روی رویش دندان های دائمی تاثیر بگذارد. این عادت‌ها می‌توانند روی دندان‌های در حال رشد فشار وارد کرده و روی هم‌ترازی و الگوی رویش آن‌ها تأثیر بگذارند. برای کمک به رویش مناسب دندان و جلوگیری از مشکلات احتمالی ارتودنسی، جلوگیری از این عادات در مراحل اولیه بسیار مهم است.

در دسترس بودن فضای کافی در قوس فکی

وجود فضای کافی در قوس دندانی برای رویش مناسب دندان های دائمی حیاتی است. اگر دندان‌های شیری به دلیل پوسیدگی یا کشیدن زودتر از موعد از بین بروند، این مساله می‌تواند توالی رویش طبیعی دندان های دائمی را مختل کرده و منجر به مشکلات هم‌ترازی شود.

علاوه بر این، شرایطی مانند شلوغی دندان ها یا ناهماهنگی بین فکی نیز می تواند بر روند رویش تأثیر بگذارد. مداخله ارتودنسی ممکن است برای ایجاد فضای کافی برای رویش دندان های دائمی ضروری باشد.

اهمیت مراقبت مناسب از دندان در هنگام رویش

در طول رویش دندان های دائمی، رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری است. مهم ترین نکاتی که میبایست جهت حفظ و ارتقای بهداشت دهان و دندان در نظر گرفت عبارتند از:

• مسواک زدن: مسواک زدن منظم با خمیر دندان حاوی فلوراید به از بین بردن پلاک و جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند. برای این منظور مسواک زدن دو بار در روز با استفاده از یک مسواک نرم و مقداری خمیر دندان به اندازه یک نخود توصیه می شود.
• نخ دندان کشیدن: به محض در آمدن دندان های، نخ دندان باید وارد روال بهداشت دهان شود. نخ دندان کشیدن به حذف پلاک و ذرات غذا از بین دندان ها و در امتداد خط لثه کمک می کند.
• معاینات دندانپزشکی: معاینات منظم دندانپزشکی در مرحله رویش بسیار مهم است. دندانپزشکان می توانند پیشرفت رویش دندان دائمی را زیر نظر داشته باشند، هرگونه مشکل بالقوه را شناسایی کرده و مداخلات لازم برای اطمینان از تراز مناسب و سلامت دهان و دندان را انجام دهند.
• ارزیابی ارتودنسی: در حدود سن هفت سالگی، انجام یک معاینه ارتودنسی برای ارزیابی همترازی و رویش دندان های دائمی توصیه می شود. تشخیص زودهنگام هر گونه مشکل ارتودنسی امکان مداخله و درمان به موقع را در صورت لزوم فراهم می کند.

سوالات متداول در خصوص در آمدن دندان های دائمی