چگونه لایه مینای دندان را مقاوم تر کنیم؟ (توضیح بهترین روش ها)

مینای دندان برخلاف استخوان، توانایی بازسازی طبیعی ندارد. بنابراین، آگاهی و اقدام به موقع برای تقویت آن، پیش از شروع فرسایش یا آسیب، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این مقاله، به طور علمی و کاربردی به راهکارهای مؤثر برای تقویت مینای دندان می پردازیم.

مینای دندان چیست و چرا تضعیف می شود؟

مینای دندان، سخت ترین بافت بدن انسان است. این بافت در واقع لایه ای شفاف و معدنی است که سطح خارجی تاج دندان را پوشانده و نقش کلیدی در محافظت از بافت های حساس درون دندان ایفا می کند. برای آشنایی کامل با این لایه بسیار حیاتی به مقاله همه چیز درباره مینای دندان مراجعه فرمایید.

علت فرسایش یا آسیب به مینای دندان چیست؟

رایج ترین عواملی که می توانند موجب نازک شدن یا تضعیف این لایه شوند، عبارتند از:

• مصرف زیاد نوشیدنی های اسیدی (مانند نوشابه، آب میوه های صنعتی، نوشیدنی های انرژی زا)
• سایش ناشی از مسواک زدن خشن یا استفاده از خمیر دندان های زبر
• دندان قروچه (Bruxism)
• ریفلاکس معده و برگشت اسید به دهان
• رژیم غذایی فقیر از مواد معدنی ضروری مانند کلسیم و فسفر
• خشکی دهان یا کاهش ترشح بز

نشانه های تضعیف مینای دندان چیست؟

در بسیاری موارد، تحلیل مینا به آرامی و بدون درد اتفاق می افتد. با این حال، نشانه های زیر می توانند زنگ هشدار باشند و به شما می گویند که به فکر تقویت مینای دندان باشید:

• افزایش حساسیت دندان به سرما، گرما یا شیرینی
• تغییر رنگ دندان (زردی ناشی از نمایان شدن عاج زیر مینا)
• ایجاد لبه های تیز یا ترک های ریز روی دندان
• افزایش احتمال پوسیدگی دندان

راه های تقویت مینای دندان چیست؟

برای تقویت مینای دندان این چند روش ساده و اصولی وجود دارند:

۱. استفاده درست از فلوراید

فلوراید یک ماده بسیار مهم است که به قوی تر شدن مینای دندان کمک می کند. این ماده وقتی با مینا ترکیب می شود، لایه ای محکم تر به نام “فلوروآپاتیت” می سازد. نتیجه؟ فلوروآپاتیت مینا را در برابر اسیدها و پوسیدگی دندان، مقاوم تر می کند.

فلوراید را می توانید از راه های مختلفی به دندان هایتان برسانید:

• خمیر دندان فلوراید دار: بیشتر خمیردندان ها حاوی فلوراید هستند. حواستان باشد که غلظت فلوراید در خمیردندان شما بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ واحد در میلیون باشد.
• دهان شویه های فلورایدی: می توانید از دهان شویه های حاوی فلوراید استفاده کنید. مصرف آن ها می تواند به صورت هفتگی یا روزانه باشد که بستگی به نوع دهان شویه دارد.
• ژل ها یا وارنیش های فلورایدی: این مواد غلیظ تر هستند و دندان پزشک آن ها را به صورت مستقیم روی دندان های شما قرار می دهد تا مینا را به خوبی تقویت کنند.

یک هشدار مهم در خصوص مصرف فلوراید…

حواستان باشد که مصرف بیش از حد فلوراید، به خصوص در سنین رشد کودکان، می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها (که به آن فلوئوروزیس می گویند) شود. پس، حتماً مصرف آن باید با مشورت و نظر دندان پزشک باشد.

۲.  رژیم غذایی پر از مواد معدنی

برای تقویت مینای دندان به شکلی طبیعی و سالم باید مواد معدنی کافی دریافت کنید. این مواد معدنی عمدتا باید شامل موارد زیر باشند:

• کلسیم: کلسیم ماده اصلی سازنده استخوان و دندان است. آن را می توانید در شیر، ماست، پنیر، و همچنین در بادام پیدا کنید.
• فسفر: این ماده هم برای سلامت دندان ها بسیار مهم است و در تخم مرغ، ماهی، گوشت و انواع حبوبات به مقدار زیاد وجود دارد.
• ویتامین D: ویتامین D به بدن کمک می کند تا کلسیم را بهتر جذب کند. این ویتامین را می توانید از طریق قرار گرفتن در نور خورشید و یا مصرف مکمل های غذایی دریافت کنید.

همچنین، برای حفظ سلامت مینا، بهتر است از خوردن و نوشیدن چیزهای خیلی اسیدی مثل آب لیمو، نوشابه های گازدار، سرکه زیاد و شکلات های چسبنده که روی دندان می مانند، پرهیز کنید.

۳. استفاده از محصولات حاوی “سی پی پی-ای سی پی”

“سی پی پی-ای سی پی” یک ترکیب خاص است که از پروتئین شیر به دست می آید. این ماده یکی از بهترین راهکارها برای تقویت مینای دندان است. حالا این ترکیب را از کجا تهیه کنیم؟ می توانید آن را در بعضی از خمیردندان ها یا ژل های دندانی خاصی که در بازار هستند، پیدا کنید.

۴. کمک به افزایش ترشح بزاق دهان

بزاق دهان نقش بسیار مهمی در محافظت از مینای دندان دارد. این ماده با خنثی کردن اسیدهایی که در دهان تولید می شوند، شستن ذرات غذا و فراهم کردن مواد معدنی برای بازسازی سطح مینا، به سلامت دندان کمک می کند. برای اینکه ترشح بزاق دهانتان بیشتر شود، می توانید:

• آدامس های بدون قند بجوید (به خصوص آن هایی که حاوی زایلیتول هستند).
• در طول روز آب کافی بنوشید.
• از مصرف زیاد نوشیدنی های کافئین دار (مثل چای و قهوه پررنگ) یا داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند، خودداری کنید. این خودش بهترین راهکار تقویت مینای دندان است.

۵. پرهیز از سایش فیزیکی و شیمیایی

بعضی عادت ها یا روش های اشتباه می توانند باعث سایش مینای دندان شوند.  مثلا چه عاداتی؟ دندان قروچه، استفاده از مسواک سخت، نشستن دهان بعد از غذا خوردن و …..

برای اینکه این موارد منجر به آسیب مینا نشوند لطفا این کارها را انجام دهید:

• همیشه از مسواک های نرم استفاده کنید.
• فشار دستتان هنگام مسواک زدن را کم کنید. مسواک زدن با فشار زیاد می تواند به مینا آسیب بزند.
• بلافاصله بعد از خوردن غذاهای اسیدی، مسواک نزنید. بهتر است ابتدا دهانتان را با آب بشویید و حدود ۳۰ دقیقه صبر کنید تا اسید خنثی شود و سپس مسواک بزنید.
• اگر دندان قروچه دارید (دندان ها را روی هم فشار می دهید یا می سایید)، حتماً با دندان پزشکتان مشورت کنید تا از نایت گارد (محافظ شبانه دندان) استفاده کنید. این کار جلوی ساییدگی مینا را می گیرد.

درمان های دندانپزشکی برای محافظت و تقویت مینای دندان که باید امتحان کنید

اگر میزان آسیب از حدی گذشته باشد که دیگر مراقبت های خانگی و پیشگیرانه برای تقویت مینای دندان کافی نباشد، دندانپزشک باید با روش های تخصصی به کمک شما بیاید. در این صورت، برای محافظت و ترمیم مینای دندان، نیاز به کارهایی حرفه ای و تخصصی در کلینیک دندانپزشکی است. برخی از این درمان ها عبارتند از:

۱. میکروابریژن یا ترمیم سطحی

گاهی اوقات، روی سطح مینای دندان لکه های سفید یا تغییر رنگ هایی ایجاد می شود که نشان دهنده شروع ضعف در مینا است. در چنین مواردی، دندانپزشک ممکن است از روش میکروابریژن استفاده کند.

در این روش، با استفاده از مواد خاص و ابزارهای ظریف، یک لایه بسیار نازک از سطح مینا برداشته می شود تا لکه های سفید یا آسیب های سطحی از بین بروند. و سطح دندان یکدست و سالم تر به نظر برسد. این کار به نوعی یک ترمیم خیلی سطحی و محافظه کارانه محسوب می شود.

۲. باندینگ دندانی

وقتی بخش هایی از مینای دندان به دلیل فرسایش یا آسیب دیدگی، از بین رفته باشند و حفره های کوچکی ایجاد شده باشد، دندانپزشک می تواند از روش باندینگ دندانی استفاده کند.

در این روش تقویت مینای دندان، مواد رزینی همرنگ دندان (که شبیه به کامپوزیت هستند) روی بخش های تخریب شده مینا قرار داده می شوند و با نور مخصوص سفت می شوند. این کار باعث می شود که ناحیه از دست رفته مینا بازسازی شود و دندان دوباره شکل و محافظت طبیعی خود را به دست آورد.

۳. فلورایدتراپی دوره ای

همانطور که قبلاً گفتیم، فلوراید برای تقویت مینای دندان بسیار مهم است. اگر دندان های شما به دلیل ضعف مینا، حساسیت زیادی دارند یا در معرض خطر پوسیدگی هستند، دندانپزشک ممکن است به صورت دوره ای، فلورایدتراپی را در کلینیک برایتان انجام دهد.

در این روش، دندانپزشک از ژل ها یا وارنیش های فلوراید با غلظت بالا استفاده می کند و آن ها را مستقیماً روی دندان ها قرار می دهد. این کار باعث می شود که:

• فلوراید به عمق مینا نفوذ کند
• حساسیت دندان ها را کم کند
• و مینا را در برابر حملات اسیدی مقاوم تر سازد.

فلورایدتراپی معمولاً هر چند ماه یا سال یک بار، بسته به نیاز دندان ها، تکرار می شود.

۴. روکش یا ونیر در موارد تحلیل شدید

در مواردی که آسیب به مینای دندان خیلی شدید باشد و بخش زیادی از آن از بین رفته باشد، به طوری که روش های قبلی کافی نباشند، دندانپزشک ممکن است استفاده از روکش دندان یا ونیر را پیشنهاد دهد.

در نهایت بدانید و آگاه باشید که سلامت مینا، کلید پیشگیری از پوسیدگی است ….

مینای دندان، خط دفاعی اول دهان در برابر حملات اسیدی و فیزیکی است. با رعایت بهداشت دهان، اصلاح رژیم غذایی، استفاده از فلوراید و بررسی های منظم دندان پزشکی، می توان آن را تقویت کرد و مانع از شروع چرخه ی پوسیدگی یا حساسیت دندانی شد.

درمان های کلینیکی زمانی ضرورت می یابند که آسیب وارد مرحله غیرقابل بازگشت شود؛ اما با پیشگیری هوشمندانه، می توان از بسیاری از هزینه ها و دردسرهای بعدی جلوگیری کرد

پاسخ به سوالات رایج