ارتودنسی متحرک چیست؟ (آشنایی با رایج ترین روش های ارتودنسی متحرک)

تا همین چند سال پیش ارتودنسی با استفاده از دستگاه های ثابت یکی از رایج ترین گزینه های شناخته شده برای مرتب کردن دندان ها بود. با این حال، امروزه دیگر وسایل ثابت دیگر مانند سابق یکه‌تاز درمان های ارتودنسی نیستند و دستگاه های مختلفی روی کار آمده اند که نه تنها به کارایی دستگاه های ثابت اند بلکه در مواردی حتی بهتر از آن ها هستند. به عنوان مثال دستگاه‌های ارتودنسی متحرک که به سرعت زیادی وارد عرضه درمان شده اند، به گزینه‌ای ارجح برای بیمارانی تبدیل شده‌اند که به دنبال یک گزینه درمانی محتاطانه‌تر و عملی‌تر هستند. ارتودنسی متحرک مانند بریس‌های سنتی مؤثر است، به خوبی دندان را مرتب می کند و امروزه بسیار بسیار محبوب است.

دستگاه های ارتودنسی متحرک چیست؟

اول بیایید به این موضوع بپردازیم که اصلا ارتودنسی متحرک چیست. وقتی در مورد این نوع ارتودنسی صحبت می کنیم، منظور ما استفاده از وسایلی است که قابل جابجایی هستند. یعنی چی؟

به عبارت دیگر یعنی بیمار هر زمان که خواست می تواند وسایل را از روی دندان هایش بردارد و بعدا هر زمان که خواست مجددا خودش آن ها را روی دندان ها قرار دهد. این دقیقا برعکس ارتودنسی ثابت است. در روش ثابت، ارتودنتیست وسایل را طوری نصب می کند که تا آخر درمان، باید روی دندان ها باقی بمانند و بنابراین بیمار نمی تواند وسایل را جابجا کند!

نکته مهم دیگری که باید بدانید این است که ارتودنسی ثابت یک روش خاص نیست. بلکه، در کل به استفاده از دسته ای از وسایل گفته می شود که قابل جابجا شدن هستند. بنابراین این روش یک نوع دسته بندی هست تا یک روش درمانی خاص. دسته بندی که در آن برخی وسایل و دستگاه ارتودنسی قرار می گیرند و در مقابل دسته بندی ارتودنسی ثابت است.

چه دستگاه هایی در دسته بندی ارتودنسی متحرک قرار می گیرند؟

اکنون که درک دقیقی از دسته بندی ارتودنسی متحرک دارید، می‌توانیم به انواع وسایلی که در این دسته قرار می گیرند بپردازیم. ما معمولا وسایل را به دو نوع تقسیم بندی می کنیم آن ها یا فعال هستند یا غیر فعال:

وسایل متحرک فعال (Active appliances)

این دستگاه ها در ساختار خود شامل بخش هایی هستند که در حرکت دادن دندان ها و مرتب کردنشان نقش ایفا می کنند. در واقع این وسایل می توانند به طور فعال برای مرتب کردن دندان استفاده شوند. مهم ترین وسایل فعال در ارتودنسی متحرک عبارتند از: الاینرهای شفاف، پلاک ارتودنسی، هایرکس و ….

وسایل متحرکِ غیرفعال یا (Passive devices)

این وسایل هیچ نقشی در مرتب کردن دندان ها ندارند در واقع طوری طراحی شده اند که دندان ها را در موقعیت خود ثابت نگاه دارند. از این وسایل بعد از اتمام درمان ارتودنسی و زمانی که دندان ها مرتب شده اند استفاده می شود. دلیل استفاده از این وسایل حفظ نتیجه درمان و جلوگیری از نامرتب شدن دوباره دندان هاست. به این وسایل معمولا ریتینر یا نگهدارنده گفته می شود و یکی از مهم ترین وسایل ارتودنسی متحرک هستند.

چه کسانی می توانند از این نوع ارتودنسی استفاده کنند؟

اکثریت قریب به اتفاق بیمارانی که نیاز به درمان ارتودنسی دارند می توانند از دستگاه های متحرک استفاده کنند. این نوع ارتودنسی در بسیاری از مشکلات با منشاء دندانی موثر است و می تواند از ساده ترین تا پیچیده ترین موارد را درمان کند. به طور کلی انوع ارتودنسی متحرک تقریباً برای همه موارد، صرف نظر از پیچیدگی، مؤثر است.

وسایل ارتودنسی متحرک چه مشکلاتی را برطرف می کنند؟

دستگاه های متحرک برای درمان بسیاری از مشکلات دندانی و مال اکلوژن ها استفاده می شود. برخی از مشکلاتی که می توان با آم ها برطرف و اصلاح کرد عبارتند از:

• اوربایت
• فاصله بین دندان ها
• شلوغی دندان ها به دلیل کمبود فضا
• اوپن بایت
• اورجت
• کراس بایت

مزایای دستگاه های متحرک چیست؟

اولین مزیت این وسایل این است که قابل جابجا شدن هستند. یعنی در موقعیت های مهم می توانید آن ها را بردارید. تصور کنید می خواهید به یک مهمانی مهم بروید یا یک جشن عروسی در پیش دارید. خبر خوب این است که در حین این مراسم ها می توانید وسایل خود را بردارید. مزایای دیگر شامل تنوع در وسایل، کوتاه بودن دوره درمان، سبک و غیر قابل توجه بودن وسایل، مناسب بودن برای همه افراد مخصوصا بزرگسالان و … می شود.

معایب ارتودنسی متحرک چیست؟

وسایل ارتودنسی متحرک معایب آنچنانی ندارند و می توانید با خیال راحت از آن ها استفاده کنید. با این حال برخی چالش های جزئی در خصوص استفاده از آن ها وجود دارد. مثلا چون متحرک هستند احتمال اینکه گم شوند وجود دارند. این مساله در خصوص کودکان کم سن و سال یا افرادی که به هر دلیلی حواس جمع نیستند می تواند کمی دردسرساز شود. بنابراین باید اطمینان حاصل کنید که وسایل یک کیس یا جای نگهداری داشته باشند تا بتوانید همیشه آن ها را در یک جای امن و مطمئن قرار دهید.

ارتودنسی ثابت بهتر است یا متحرک؟

اگرچه کارایی دستگاه های ثابت و متحرک یکسان است، اما این دستگاه ها در برخی موارد با هم تفاوت دارند. بیایید ببینیم که بزرگترین تفاوت بین دستگاه های ارتودنسی ثابت و متحرک چیست:

از نظر زیبایی شناسی

دستگاه‌های متحرک بسیار محتاط‌تر از دستگاه‌های فلزی ثابت هستند و معمولا مورد توجه دیگران قرار نمی‌گیرند. اکر مایل هستید تا کسی متوجه درمان شما نشود و زیبایی طرح لبخند تا اتمام دوره درمان برایتان مهم است، باید سراغ ارتودنسی متحرک بروید زیرا وسایل متحرک (به ویژه الاینرهای شفاف یا اینویزیلاین ها) اصلا قابل مشاهده نیستند و کسی نمی تواند تشخیص دهد که شما تحت درمان هستید.

اما اگر برایتان فرقی نمی کند ظاهر دندان ها و طرح لبخندتان در طول درمان چطور به نظر می رسد می توانید همان ارتودنسی فلزی که کاملا جلب توجه می کند را انجام دهید.

از نظر راحتی

وسایل ارتودنسی متحرک بسیار کاربردی‌تر و راحت‌تر از بریس‌ها یا انواع دیگر درمان‌های ثابت هستند. با وسایل متحرک بیماران برای غذا خوردن هیچ محدودیتی ندارند و می‌توانند غذاهای سفت و رنگی (چای، قهوه، شراب، کاری…) نیز بخورند یا به سادگی گاز بگیرند زیرا حین خوردن و آشامیدن این وسایل اصلا روی دندان ها نیستند تا به آن ها آسیب برسد! (برعکس وسایل ثابت)

از نظر بهداشت

داشتن وسایل ارتودنسی متحرک به بهبود سطح بهداشت دهان و دندان کمک می کند و هیچ محدودیتی در این خصوص وجود ندارد. زمانی که شما ارتودنسی ثابت دارید مسواک زدن کمی سخت شده و باید وقت بیشتری برای تمیز کردن دندان ها و وسایل اختصاص دهید. اما در ارتودنسی متحرک وسایل برداشته شده و دندان ها به راحتی مانند قبل مسواک زده می شوند.

 معمولا هنگام استفاده از وسایل ثابت، باید از مسواک های بین دندانی برای تمیز کردن نواحی بین دستگاه و دندان ها نیز استفاده شود و اغلب بوی بد دهان در افرادی که اینکار را انجام ندهند بروز می کند. اما با وسایل متحرک ما تقریبا این مشکلات را نداریدم.

از نظر ویزیت های دوره ای

لوازم ثابت نیاز به پیگیری و جلسات ویزیت منظم دارند تا توسط متخصص ارتودنسی تنظیم شوند اما این مساله در مورد ارتودنسی متحرک خیلی کمتر می شود. وسایل متحرک نیاز کمتری به تنظیمات دارند و مثلا اگر وسایل ثابت ماهی یکبار باید چک شوند وسایل متحرک 2 ماه یکبار نیاز به ویزیت دارند. این باعث می شود که شما زمان کمتری برای هماهنگ کردن جلسه ویزیت و صرف زمان برای حضور در مطب اختصاص می دهید.

هزینه ارتودنسی متحرک چقدر است؟

کاملا متغییر است زیرا وسایل متحرک چند نوع و مدل هستند و استفاده از هر کدام شامل هزینه خاصی می شود. معمولا نوع مشکل و شدتش، نوع دستگاه، مدت زمان درمان و مهارت ارتودنتیست در تعیین هزینه ارتودنسی متحرک نقش دارد. شما می توانید برای اطلاع از آخرین تعرفه های درمان به صفحه “هزینه ارتودنسی” مراجعه کنید.

مدت زمان ارتودنسی متحرک چقدر است؟

این هم متغییر است. بسته به عوامل ذکر شده در بخش قبل مدت زمان درمان می تواند از 6 ماه تا 1.5 سال و حتی بیشتر طول بکشد. شما باید توسط ارتودنتیست ویزیت و معاینه شوید تا آن هم به طور حدود (نه دقیق) مدت زمان درمان شما با وسایل متحرک را تخمین بزند.