آشنایی با 5 علت کج شدن دندان ها + 4 روش اصلاح این مشکل

کج شدن دندان ها یکی از مشکلات رایج در حوزه سلامت دهان و دندان است که می تواند بر زیبایی لبخند و عملکرد دندان ها تأثیر بگذارد. در این مقاله به بررسی علل نامرتبی دندان ها، روش های درمان و راهکارهای پیشگیری از این مشکل می پردازیم. اگر شما هم با این مسئله مواجه هستید، تا پایان این مطلب با ما در ویکی دندان همراه باشید.

علت کج شدن دندان ها چیست؟

اصلی ترین دلایلی که می توانیم برای توجیه کجی دندان ها معرفی کنیم موارد زیر هستند:

• عوامل ژنتیکی: یکی از اصلی ترین دلایل، وراثت و ساختار فک است.
• عادت های نادرست: عادت هایی مانند مکیدن انگشت، فشار دادن زبان به دندان ها یا استفاده طولانی مدت از پستانک در کودکان می تواند باعث نامرتب در آمدن دندان ها شود.
• از دست دادن زودهنگام دندان های شیری: اگر دندان های شیری زودتر از موعد بیفتند، دندان های دائمی ممکن است به درستی رشد نکنند.
• بیماری های لثه: التهاب لثه و بیماری های مرتبط با آن می توانند باعث جابجایی دندان ها شوند.
• عدم تناسب اندازه فک و دندان ها: اگر فک کوچک باشد یا دندان ها نسبت به حالت نرمال بزرگ باشند، دندان ها به هم فشرده و کج می شوند.

درمان کج شدن دندان ها چیست؟

بر اساس اینکه شدت یا میزان کج شدن دندان ها چقدر است، روش های مختلفی برای اصلاح این وضعیت وجود دارد. برخی از مهم ترین روش های اصلاح نامرتبی دندان ها در دندانپزشکی عبارتند از:

۱. ارتودنسی

تکنیک های ارتودنسی یکی از رایج ترین روش های درمان نامرتب بودن دندان ها است که با استفاده از براکت های فلزی، سرامیکی یا ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین) انجام می شود. براکت های فلزی رایج ترین نوع ارتودنسی هستند که با اعمال فشار ملایم و مداوم، دندان ها را به موقعیت صحیح هدایت می کنند.

• براکت های سرامیکی نیز عملکردی مشابه دارند اما به دلیل رنگ شفاف تر، کمتر به چشم می آیند.
• اینویزیلاین یا ارتودنسی نامرئی، گزینه ای مدرن و محبوب است که از قالب های شفاف و قابل جابجایی استفاده می کند و برای افرادی که تمایل به دیده نشدن براکت دارند، مناسب است.

مزیت ارتودنسی برای مرتب کردن دندان ها چیست؟

ارتودنسی نه تنها به زیبایی لبخند کمک می کند، بلکه می تواند مشکلات عملکردی مانند جویدن نادرست یا اختلالات فک را نیز برطرف کند. مدت زمان درمان ارتودنسی بستگی به شدت کجی دندان ها دارد و معمولاً بین ۱ تا ۳ سال طول می کشد. پس از اتمام درمان، استفاده از ریتینر برای حفظ نتایج ضروری است.

۲. جراحی فک

در مواردی که کج شدن دندان ها ناشی از مشکلات ساختاری فک باشد، مانند ناهماهنگی بین فک بالا و پایین یا اندازه نامتناسب فک، جراحی فک ممکن است توصیه شود. این روش معمولاً برای افرادی که مشکلات شدید فکی دارند و ارتودنسی به تنهایی قادر به اصلاح مشکل نیست، انجام می شود. جراحی فک توسط متخصص جراحی دهان و فک و صورت انجام می گیرد و ممکن است با ارتودنسی ترکیب شود تا بهترین نتایج حاصل شود.

کمی بیشتر درباره جراحی های فک

جراحی فک یک روش پیچیده است و نیاز به دوره نقاهت چند هفته ای دارد. با این حال، نتایج آن می تواند بسیار چشمگیر باشد و علاوه بر اصلاح کجی دندان ها، مشکلاتی مانند اختلالات جویدن، تنفس و حتی ظاهر صورت را نیز بهبود بخشد. قبل از انجام جراحی، مشاوره دقیق با متخصص و بررسی کامل شرایط فک و دندان ها ضروری است.

۳. ونیرهای دندانی

ونیرهایی مانند لمینت و ونیر کامپوزیت روش هایی هستند که بیشتر برای اصلاح ظاهری دندان های نامرتب در موارد خفیف استفاده می شوند.

لمینت ها پوسته های نازک سرامیکی یا کامپوزیتی هستند که به سطح جلویی دندان ها چسبانده می شوند و ظاهر صاف و یکدستی به دندان ها می دهند. این روش نیازی به حرکت دادن دندان ها ندارد و معمولاً در دو یا سه جلسه انجام می شود.

کامپوزیت نیز روشی مشابه برای اصلاح کج شدن دندان ها است اما از مواد رزینی استفاده می کند که مستقیماً روی دندان ها شکل داده می شود. هر دو روش لمینت دندان و کامپوزیت برای افرادی که به دنبال نتایج سریع و بدون نیاز به ارتودنسی طولانی مدت هستند، گزینه های مناسبی محسوب می شوند. با این حال، این روش ها بیشتر برای اصلاح ظاهر دندان ها استفاده می شوند و مشکلات عملکردی را برطرف نمی کنند.

۴. استفاده از ریتینر

پس از اتمام درمان ارتودنسی، استفاده از ریتینر برای حفظ نتایج و جلوگیری از بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی ضروری است. ریتینرها معمولاً به دو صورت ثابت و متحرک وجود دارند. ریتینرهای ثابت سیم های نازکی هستند که به پشت دندان ها چسبانده می شوند و قابل مشاهده نیستند. ریتینرهای متحرک نیز قالب های پلاستیکی هستند که باید به مدت مشخصی در طول روز یا شب استفاده شوند.

استفاده منظم از ریتینر به دندان ها کمک می کند تا در موقعیت جدید خود تثبیت شوند. مدت زمان استفاده از ریتینر بستگی به نظر دندانپزشک دارد و ممکن است از چند ماه تا چند سال متغیر باشد. عدم استفاده از ریتینر می تواند باعث بازگشت دندان ها به حالت نامرتب شود و نتایج درمان ارتودنسی را از بین ببرد.

چطور از کج شدن دندان ها جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از نامرتبی دندان ها می توانید این راهکارها را دنبال کنید:

۱. مراقبت از دندان های شیری در کودکان

مراقبت از دندان های شیری در کودکان نقش مهمی در جلوگیری از کج شدن دندان های دائمی دارد. اگر دندان های شیری زودتر از موعد بیفتند یا به دلیل پوسیدگی از دست بروند، دندان های دائمی ممکن است به درستی رشد نکنند و نامرتب شوند. بنابراین، رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان و مراجعه به دندانپزشک برای درمان پوسیدگی ها یا استفاده از فضا نگهدار در صورت از دست دادن زودهنگام دندان های شیری، ضروری است.

۲. ترک عادت های نادرست

برخی عادت های نادرست مانند مکیدن انگشت، فشار دادن زبان به دندان ها یا استفاده طولانی مدت از پستانک می توانند باعث کج در آمدن دندان ها شوند. این عادت ها به ویژه در کودکان می توانند بر رشد فک و دندان ها تأثیر منفی بگذارند. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است این عادت ها در سنین پایین شناسایی و با روش های مناسب مانند مشاوره یا استفاده از ابزارهای کمکی ترک شوند.

۳. مراجعه منظم به دندانپزشک

مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ های دوره ای یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از کج درآمدن دندان ها است. دندانپزشک می تواند مشکلات احتمالی مانند پوسیدگی، بیماری های لثه یا رشد نامناسب دندان ها را در مراحل اولیه شناسایی و درمان کند. همچنین، در صورت نیاز می تواند اقدامات پیشگیرانه مانند ارتودنسی پیشگیرانه را توصیه کند تا از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری شود.

۴. استفاده از محافظ دندان

اگر عادت دندان قروچه (براکسیسم) دارید، استفاده از محافظ دندان می تواند از کجی جلوگیری کند. دندان قروچه باعث فشار بیش از حد به دندان ها و فک می شود و در طول زمان می تواند منجر به جابجایی و کج شدن دندان ها شود. محافظ دندان که معمولاً توسط دندانپزشک ساخته می شود، از دندان ها در برابر ساییدگی و فشار محافظت می کند و به حفظ سلامت و نظم دندان ها کمک می کند.

پاسخ به سوالات متداول درباره کج شدن دندان ها

نکات و توصیه های نهایی

کج شدن دندان ها مشکلی است که می تواند بر زیبایی و سلامت دهان و دندان تأثیر بگذارد. با شناخت علل و روش های درمان، می توانید این مشکل را به طور مؤثر مدیریت کنید. اگر شما هم با کجی دندان ها مواجه هستید، بهتر است با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید.