دندان قروچه چیست و چطور باید آن را مدیریت کرد؟ (راهنمای کامل)

ویکی دندان 1403/09/18 0 دیدگاه

دندان قروچه، که در اصطلاح دندانپزشکی به آن براکسیزم گفته می شود، به وضعیتی اطلاق می گردد که فرد دندان های خود را به شدت روی یکدیگر می فشارد یا می ساید. این عادت غیرارادی می تواند در طول روز یا هنگام خواب رخ دهد، اما اغلب افراد زمانی متوجه این مشکل می شوند که شب ها در خواب به آن دچار می شوند.

براکسیزم به مرور زمان می تواند آسیب های جدی به دندان ها، فک و حتی عضلات صورت وارد کند و در مواردی کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، بسیاری از افراد مبتلا به براکسیزم از وجود این مشکل آگاه نیستند، زیرا نشانه های آن معمولاً به تدریج ظاهر می شود.

علل دندان قروچه (چرا براکسیزم اتفاق می افتد؟)

عوامل مختلفی می توانند روی این مساله تاثیر بگذارند. به طور کلی مهم ترین عوامل شناخته شده در این خصوص عبارتند از:

+ استرس و اضطراب

یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد دندان قروچه، استرس و اضطراب روزانه است. زمانی که فرد تحت فشارهای روانی یا نگرانی های مداوم قرار دارد، ناخودآگاه عضلات فک خود را منقبض کرده و دندان ها را روی هم فشار می دهد. این وضعیت اغلب به عنوان روشی برای تخلیه تنش های درونی عمل می کند.

استرس و دندان قروچه
شدت براکسیزم در این شرایط می تواند به قدری باشد که فرد حتی هنگام بیداری نیز احساس درد در فک یا ناحیه صورت کند. مطالعات نشان داده اند که میزان استرس افراد مستقیماً با شدت دندان قروچه مرتبط است.

+ مشکلات دندانی و فکی

ناهماهنگی دندان ها یا مشکلات ساختاری در فک ها می تواند عاملی جدی در بروز براکسیزم باشد. هنگامی که دندان های بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی گیرند، فک برای ایجاد تعادل بیشتر تحت فشار قرار می گیرد و این فشار می تواند منجر به دندان قروچه شود.

به طور مشابه، افرادی که به بیماری های مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) مبتلا هستند، اغلب براکسیزم را نیز تجربه می کنند. درمان این نوع مشکلات نیازمند مداخله دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی است.

اختلالات خواب

براکسیزم شبانه معمولاً با مشکلات خواب، به ویژه آپنه انسدادی خواب، ارتباط نزدیکی دارد. در آپنه خواب، انسداد موقت راه های هوایی باعث اختلال در تنفس و خواب می شود. این وضعیت، بدن را به واکنش هایی مانند دندان قروچه وادار می کند.

آپنه خواب و دندان قروچه
همچنین، افرادی که خواب ناکافی یا بی کیفیت دارند، بیشتر در معرض براکسیزم هستند. مطالعات حاکی از آن است که اصلاح مشکلات خواب می تواند به کاهش دندان قروچه کمک کند.

عوامل ژنتیکی و عصبی

براکسیزم در برخی افراد می تواند زمینه ای ژنتیکی داشته باشد. اگر والدین یا اعضای خانواده به این مشکل دچار باشند، احتمال بروز آن در سایر افراد نیز افزایش می یابد.

از سوی دیگر، اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون یا صرع نیز گاهی با براکسیزم همراه هستند. در این موارد، درمان بیماری های زمینه ای می تواند تأثیر بسزایی در کاهش براکسیزم داشته باشد.

عوارض دندان قروچه چیست؟

در کوتاه مدت، براکسیزم عوارض خاصی ندارد. اما اگر بدون درمان رها شود ممکن است در درازمدت عوارض زیر بروز کنند:

— آسیب به دندان ها

یکی از بارزترین عوارض دندان قروچه، سایش یا ترک خوردن دندان هاست. فشار شدید ناشی از براکسیزم می تواند مینای دندان را از بین ببرد و باعث حساسیت شدید یا حتی شکستن دندان ها شود. در موارد پیشرفته، نیاز به ترمیم های گسترده مانند پر کردن دندان، روکش کردن دندان یا حتی ایمپلنت ضروری می شود.

آسیب به دندان ها با دندان قروچه
آسیب های دندان قروچه در دراز مدت خود را نشان می دهد.

— درد فک و عضلات صورت

براکسیزم با وارد کردن فشار اضافی بر عضلات فک و صورت، درد شدیدی را ایجاد می کند. این درد می تواند در طول روز ادامه یابد و به سردردهای مداوم، به ویژه در ناحیه گیجگاهی، منجر شود. گاهی اوقات، درد به حدی می رسد که حتی باز کردن دهان نیز دشوار می شود.

— اختلال در مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

براکسیزم می تواند به مفصل گیجگاهی فکی آسیب برساند و مشکلاتی مانند کلیک کردن فک، قفل شدن دهان یا درد شدید در این ناحیه ایجاد کند. این عارضه معمولاً نیازمند درمان های تخصصی مانند فیزیوتراپی یا استفاده از اسپلینت های مخصوص است.

— کیفیت خواب پایین تر

افرادی که شب ها به براکسیزم دچار می شوند، اغلب از خواب آرام و عمیق محروم هستند. این اختلال باعث می شود که فرد به طور مکرر از خواب بیدار شود یا صبح ها با احساس خستگی و سردرد از خواب برخیزد. کیفیت خواب پایین می تواند اثرات منفی بر زندگی روزمره و سلامت عمومی داشته باشد.

روش درمان دندان قروچه چیست؟

مهم ترین روش های درمان این مشکل در این بخش مورد بررسی قرار گرفته اند. ابتدا از روش های دم دست تر شروع کنیم:

+ استفاده از محافظ دندان

نایت گارد برای درمان دندان قروچه
انواع مختلفی از نایت گارد وجود دارد و هر شخص باید نایت گارد اختصاصی خود را داشته باشد.

محافظ های دندان (نایت گارد) یکی از مؤثرترین روش های محافظت از دندان ها در برابر آسیب ناشی از براکسیزم هستند. این دستگاه ها، که معمولاً توسط دندانپزشک طراحی می شوند، به کاهش فشار وارده بر دندان ها کمک می کنند و از سایش یا شکستگی جلوگیری می کنند.

+ مدیریت استرس

برای افرادی که استرس عامل اصلی براکسیزم آنهاست، استفاده از تکنیک های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا یا روان درمانی می تواند مؤثر باشد. کاهش اضطراب و ایجاد آرامش روانی به طور مستقیم شدت دندان قروچه را کاهش می دهد.

+ درمان های ارتودنسی یا دندانپزشکی

اگر براکسیزم ناشی از مشکلات فک یا دندان باشد، ارتودنسی یا ترمیم دندان ها می تواند به بهبود وضعیت کمک کند. اصلاح ناهماهنگی دندان ها معمولاً فشار روی فک را کاهش می دهد و از تکرار این عادت جلوگیری می کند.

+ مصرف دارو

در موارد شدید، پزشک ممکن است داروهایی مانند شل کننده های عضلانی یا آرام بخش های ملایم تجویز کند. این داروها به کاهش تنش عضلانی و آرامش عمومی بدن کمک می کنند.

دارو درمانی برای براکسیزم
انتخاب نوع دارو باید بر اساس نسخه پزشک باشد.

+ اصلاح مشکلات خواب

برای افرادی که براکسیزم آنها با اختلالات خواب مرتبط است، درمان هایی مانند دستگاه های CPAP برای آپنه خواب یا بهبود عادات خواب می تواند نتایج خوبی داشته باشد.

جمع بندی کنیم؟

دندان قروچه یا براکسیزم، اگرچه در ابتدا ممکن است نگران کننده به نظر نرسد، می تواند به مرور مشکلات جدی برای سلامت دهان و فک ایجاد کند. تشخیص به موقع این مشکل و اقدام برای درمان آن، از عوارض بلندمدت جلوگیری می کند. با مراجعه به دندانپزشک و بررسی علل اصلی براکسیزم، می توان راه حل هایی مناسب برای کنترل و کاهش این اختلال یافت و از آسیب های بیشتر جلوگیری کرد.

دیدگاهتان را بنویسید
لطفا تمامی موارد خواسته شده را وارد نمایید.

ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

وارد کردن موارد ضروری الزامیست.